పోలీసులకు సహాయం పౌరుల బాధ్యత

February 3rd,2010

మేజిస్ట్రేట్‌కు లేదా పోలీసులకు కొన్ని సందర్భాలలో సహాయాన్ని అందించాల్సిన బాధ్యత ప్రతి వ్యక్తిపై వుంటుంది. క్రిమినల్ ప్రొసీజర్ కోడ్‌లోని సె.37 ప్రకారం వారు సహేతుకంగా కోరినపుడు సహాయాన్ని అందించాల్సిన బాధ్యత ప్రతి వ్యక్తిపై వుంటుంది.

ఏ పరిస్థితులలో సహాయాన్ని
పోలీసులకు అందించాల్సి వుంటుంది?

పోలీసులు కానీ, మేజిస్ట్రేట్ గానీ ఎవరి సహాయాన్నైనా ఈ సందర్భాలలో కోరినపుడు వాళ్ళు తప్పక అందించాల్సిన బాధ్యత వుంటుంది. ఆ సందర్భాలు-

* తాము అరెస్టు చేయాల్సిన వ్యక్తి తప్పించుకున్నప్పుడు;
* శాంతి భద్రతలకు విఘాతం కలుగకుండా నివారించుటకు;
* ప్రభుత్వ ఆస్తులకుగానీ, రైల్వేలకుగానీ కాలువలకు, టెలిగ్రాఫిక్ వ్యవస్థకు ప్రమాదం ఏర్పడినప్పుడు, ఆ నష్టం కలుగకుండా సహాయాన్ని కోరినప్పుడు.
ఈ సందర్భాలలో పోలీసులకు సహకరించడం ప్రతి వ్యక్తి విధి. సహేతుకంగా డిమాండ్ చేయడమనేది కేసు విషయాలను బట్టి వుంటుంది.

సహకరించకపోతే నేరం అవుతుందా?
-----------------------------------------
ఈ విధంగా సహకరించకపోతే అది భారతీయ శిక్షాస్మృతిలోని సె.187 ప్రకారం నేరమవుతుంది. ఈ నేరానికి ఒక నెల వరకు జైలు శిక్షగానీ లేక రూ.2000/-ల జరిమానా గానీ లేదా రెండింటిని గానీ విధించే అవకాశం వుంది.
ఏ విషయాల గురించి పోలీసు అధికారికి వ్యక్తులు సమాచారం అందించాల్సి ఉంటుంది?
ఈ క్రింది నేరాలు జరిగినపుడు లేదా ఈ నేరాలు చేయడానికి ప్రయత్నం చేస్తున్నాడని ఎవరికైనా తెలిస్తే ఆ సమాచారాన్ని పోలీసులకు లేదా మేజిస్ట్రేట్‌కి అందించాల్సి వుంటుంది.

ఆ నేరాలు
------------
* ప్రభుత్వ వ్యతిరేక నేరాలు, దేశద్రోహం;
* ప్రజల శాంతి విఘాతం కలిగించే నేరాలు;
* అక్రమ సంపాదన లేక లంచం తీసుకోవడానికి సంబంధించిన నేరాలు;
* ఆహార పానీయాలు, మందుల కల్తీకి సంబంధించిన నేరాలు;
* ప్రాణహానికి సంబంధించిన నేరాలు;
* దోపిడీ, బందిపోటుతనానికి సంబంధించిన నేరాలు;
* నమ్మకద్రోహానికి సంబంధించిన నేరాలు ప్రభుత్వోద్యోగి చేసినపుడు;
* తుంటరి చర్యలకు పాల్పడి, ప్రజల ఆస్తికి నష్టం కలిగించినప్పుడు;
* గృహంలో అక్రమంగా చొరబడిన నేరాలకు సంబంధించి;
* రహస్యంగా ఇంటిలోకి చొరబడిన నేరాల గురించి;
* కరెన్సీ నోట్ల నేరాలకు సంబంధించి.
ఈ నేరాలకు సంబంధించి సమాచారం తెలిసి కూడా పోలీసులకు అందచేయనప్పుడు, ఆ విధంగా అందచేయక పోవడానికి సమంజసమైన కారణం వుందని ఆ వ్యక్తే రుజువుపరచుకోవాల్సి వుంటుంది.

వారంట్ అమలుపరిచేటప్పుడు
సహకరించాల్సి వుంటుందా?

పోలీసు అధికారి కాకుండా ఇతర వ్యక్తులు వారంట్‌ని అమలు పరుస్తున్నప్పుడు సహాయాన్ని కోరితే సహాయాన్ని అందించాల్సిన బాధ్యత ప్రతి వ్యక్తిపై వుంటుంది.
అయితే రెండు విషయాలు వుండాలి.
అవి
----
* వారంట్ అమలుచేస్తున్న వ్యక్తి సమీపంలో ఆ వ్యక్తి వుండాలి.
* అది అమలు చేస్తున్న క్రమం అయి వుండాలి. (సె.38 క్రి.ప్రొ.కో.)
అందిన సమాచారాన్ని నమోదు చేయకపోతే నేరమవుతుందా?
--------------------------------------------------------------------------
నాన్ కాగ్నిజబుల్ నేర సమాచారం అందినప్పుడు ఆ సమాచారాన్ని జనరల్ డైరీలో నమోదు చేసి సమాచారం ఇచ్చిన వ్యక్తిని సంబంధిత మేజిస్ట్రేట్ దగ్గరకు పంపించాలి. కాగ్నిజబుల్ నేర సమాచారం అందినప్పుడు దాన్ని ప్రథమ సమాచార నివేదిక విడుదల చేయాలి.
ఆ సమాచారాన్ని తీసుకోవడానికి తిరస్కరించినా, ఇచ్చిన సమాచారం కాకుండా వేరే సమాచారాన్ని తప్పుగా నమోదు చేసినా ఆ పోలీసు అధికారి భారతీయ శిక్షాస్మృతిలోని సె.177 నేరం చేసినవారవుతారు. ఆ నేరానికి వారిని ప్రాసిక్యూట్ చేసే అవకాశం వుంది.
ఈ నేరానికి ఆరు నెలలవరకు జైలుశిక్ష లేదా 1000 రూపాయల వరకు జరిమానా లేదా రెండింటిని విధించే అవకాశం వుంది.